In DELTA + (juni 2021) bespreekt Peter Renaud uitvoerig Bernardo Kastrup's boek Why Materialism is Baloney (Waarom Materialisme onzin is). Zijn beschouwing is het lezen zeer de moeite waard en ik wijs er dan ook graag op.
Om jullie belangstelling te wekken hier enkele alinea's uit het begin en het einde van het artikel:
'Het filosofisch werk van Kastrup is leidend in de renaissance van het ‘metafysisch idealisme’. De kern van
het metafysisch idealisme is dat de geest niet voortkomt uit de materie, maar dat (het beeld van) de materie voortkomt uit de geest. Het bewustzijn wordt niet geproduceerd door de hersenen, maar (het beeld van) de materiële werkelijkheid wordt geproduceerd in het bewustzijn en bestaat alleen maar in het bewustzijn. Er bestaat geen materiële werkelijkheid buiten het bewustzijn.
De tweede grote veronderstelling van Kastrup is dat het collectieve bewustzijn niet is opgebouwd als de som van vele persoonlijke bewustzijns, maar dat er slechts één grote en algemene stroom van bewustzijn bestaat, verbonden met het eerste en eeuwige subject. De hersenen van mensen (en dieren) vormen een soort ‘bewustzijnsfilter’ dat een klein gedeelte van de grote stroom van het bewustzijn ervaarbaar maakt in het persoonlijke bewustzijn. Het bewustzijn is een onlosmakelijke eigenschap van de geest; het onderscheid
tussen geest en bewustzijn vervalt. Kastrup gebruikt daarom de woorden geest bewustzijn als synoniemen. Het enige waarvan wij zeker weten dat het bestaat en waarvan wij de essentie kennen, is de ervaring. Van materie kennen wij slechts de onderlinge relaties die voldoen aan de wetten van de fysica, maar niet de essentie van materie en energie ‘an sich’.'
'De echte vraag is vanzelfsprekend of het individuele bewustzijn geheel verdwijnt na de fysieke dood, of niet. Dit hangt af van de details van de eigenschappen van de bestaande uitstulping in het grote membraan. Als het ego de enige plooi of lus van het membraan is die op zichzelf kan terugzien, dan mag je verwachten dat met de fysieke dood tevens alle zelfbewustzijn verdwijnt. Het is echter ook mogelijk dat er sprake is van een meervoudige plooi in het membraan van het bewustzijn en dat de fysieke dood wel de dominante plooi van het zelfbewustzijn doet uiteenvallen, maar niet de onderliggende plooien, die nu ineens kunnen worden gezien in het resterende zwakkere zelfbewustzijn. Kastrup zegt hierbij dat hij deze veronderstelling maakt, omdat er zoveel serieuze meldingen zijn van bijna-doodervaringen, maar dat dit natuurlijk wel erg speculatief is.'
'Kastrup meent, met of zonder speculaties in de metaforen, dat het waarschijnlijk is dat bij het fysieke overlijden de kern van het bewustzijn van de persoon blijft voortbestaan. De zelfreflectie en het lichaamsbeeld verdwijnen en de toegang tot het onderbewuste gedeelte van de geest neemt toe.'
Meer informatie:
Stichting Teilhard de Chardin
Op de Wieken 5, 1852 BS Heiloo
e-mail: teilhard@planet.nl
internet: www.teilharddechardin.nl
Reactie plaatsen
Reacties